Компьютерийн хөгжлийн түүхэн үе шатууд

Тэртээ 2,5 сая жилийн тэртээ хүн төрөлхтөн оюун ухаанаараа адгуус амьтадаас ялгаран “Модны мөчир дээрээс бууж ертөнцийг танин мэдэхүйн эрэлд гарсан” – аас хойш хүний хөгжлийн түүхэнд маш олон ахиц дэвшил гарч байсан ба тэдгээрийн дотроос хүн төрөлхтөн байгаль дэлхийг танин мэдэхүйн үүднээс математик, физик, хими гэх мэт байгалийн шинжлэх ухаануудыг судлах болсон нь хүн төрөлхтний хувьд оюуны асар том эргэлт болж чадсан билээ.

Хэдий хүн төрөлхтний оюун ухааны хөгжил хүн анх үүсч байсан үетэй харьцуулахад асар өндөр түвшинд хүрсэн хэдий ч дээрхи шинжлэх ухаануудын томоохон, нарийн ширийн тооцоололуудыг хүн өөрийн оюун биеэр хийхэд алдаа гаргах магадлал их, удаан бодох, "залхуурах" гэх мэт хандлагууд ихээр ажиглагдах учир тэр их нүсэр тооцооллуудыг техникийн тусламжтай шийдэх гарцыг хайж эхэлсэн байна.

Компьютерийн үүсэл нь МЭӨ 2200 онд зохиогдсон нэмэх, хасах үйлдлийг хийдэг гүйцэтгэдэх механик тооцоолох Abacus төхөөрөмжөөс эхлэлтэй хэмээн үздэг. Энэ төхөөрөмжийн ажиллах боломж нь хязгаарлагдмал байсан учир эрдэмтэд түүнийг сайжруулах оролдлого хийсээр ирсэн байна. Эдгээр оролдлогын үр дүнд Шотландын математикч Жон Напьер(1555-1617) зааны ясаар тооцоолох төхөөрөмж зохиосон ба тэр төхөөрөмжийг "Напьерийн шоо" хэмээн нэрлэх болсон юм. Энэ төхөөрөмжийг логарифмийн хүснэгтийг гаргахад ашигладаг байсан ба үржүүлэх, хуваах үйлдлийг хялбархан хийж боломжтой байсан гэдэг. Энэ төхөөрөмж дээр үндэслэн Вильгелм Шеккард(1592-1635) “Напьерийн шоо”-н дээр үндэслэн “Тооцоолох цаг” нэртэй эргэдэг цлиндр гадаргуу зохиож түүний тусламжтай логарифмийг тоо болгох үйлдлийг нэмж хийсэн ажээ.

Тооцоолох төхөөрөмжүүдийн хөгжилд гарч байсан ахиц дэвшлүүд дотор эдгээр төхөөрөмжийг програмчлах санааг анх Лорд Байроны охин математикч Аугуста Ада(1815-1853) гаргасан бөгөөд тооны машиныг ажиллуулах загварыг өгсөн програм хийхийг санал болгож байжээ. Сонирхуулахад хожим нь түүний нэрээр нэрлэгдсэн ADA хэмээх прорамчлалын хэл зохиогдсон байдаг.

Харин орчин үеийн электрон комьпютерийн хөгжлийг ерөнхийд нь 5 үе шатад хувааж авч үздэг ба 1939 онд Айво мужийн дээд сургуулийн математикийн профессор Жон Атанов ба түүний туслах Клиффорд Берри нар хамтран вакуум дэнгүүдийг логик сүлжээ ашиглаж хийсэн эхний электрон компьютерийн загварыг бүтээсэн нь хамгийн эхний электрон тоон компьютер болсон байна. Эхний үеийн (1942 оноос 1959 он хүртэл) комьпютерүүд нь машины хэл дээр програмчлагдаж байсан ба үйлдвэрлэл вакуум дэнгүүдийг ашиглаж байсан нь болхи, хэт халдаг гэх мэт сул талууд ихтэй байсан тул алдаатай үйлдэл ихээр гаргадаг байжээ.

Бидний өдөр тутмын амьдралын хэрэглээний тоног төхөөрөмжийн үндэс болсон транзисторыг одоогоос жар гаран жилийн өмнө буюу 1947 онд Bell Labs-ийн ажилтнууд болох Жон Бардин, Уолтер Браттайн, Вильям Шокли нар бүтээснээр технологийн хөгжлийг шинэ түвшинд гаргасан юм. Энэ гурван хүнд 1956 онд Физикийн салбарын Нобелийн шагналыг олгосон байдаг. Транзистор нь унтраалга мэтээр ажилладаг боловч түүнд ямар нэгэн хөдөлгөөн байхгүй учиг компьютерийн овор хэмжээ багасч, нэг үйлдлийг микро секундэд гүйцэтгэх, олон мянган тэмдэгтийг хадгалах гэх боломжууд нэмэгджээ. Эхний транзисторт компьютеийг 1954 онд Bell Labs-д 800 транзистор хэрэглэсэн TRADIC компьютерийг бүтээснээр компьютерийн хөгжлийн шинэ үеийг авчирсан юм. Энэ технологи гарснаар компьютер үйлдвэрлэгчид илүү багтаамжтай, хурдан, найдвартай, халалт багатай, овор хэмжээ багатайгаар компьютерийг үйлдвэрлэх
болжээ. Харин програмчлал нь машины хэл болон Симболик хэл дээр бичигдэж байсан байна.

1965 оноос 1970 он хүртэл компьютерүүд жижиг хэсгүүд бүхий интетграл хэлхээнээс бүтэх болсон ба энд компьютерийн бүхий л хэсгүүд оролт, гаралт, хадгалах, боловсруулах хүчин чадал нэмэгдсэн бөгөөд оролт гаралтын төхөөрөмжүүд нь телефоны болон бусад төхөөрөмжүүдээр дамжуулан хоорондоо холбогдох болсон. Хадгалах боломж нь олон сая тэмдэгтүүд хадгалах боломжтой болсон, процессорын хурд нано секундээр хэмжигдах болсон, програмын хэд хэдэн инструкцуудын зэрэг гүйцэтгэх болсон гэх мэт боломжууд нэмэгдсэн. Энэ үед програмчид өндөр түвшиний хэлүүд дээр объект хандалтат програмчлал дээр ажиллах болжээ.


1970 оноос хойш гарсан томоохон дэвшил бол бие даасан хадгалах төхөөрөмж гаргасан явдал ба энэ нь цахиураар бүрхэгдсэн төхөөрөмж байв. Мөн лазер санах ойг НАСА-д бүтээсэн байна. Ингэснээр лазер санах ой нь 50 тэрбум гаруй тэмдэгтийг хадгалах болсон. Энэ үед Buroughs, IBM-ийхэн өөрсдийн 5000 болон 370 төрлийн комьпютерүүддээ виртуал хадгалах зарчмыг танилцуулжээ. Энэ үед CD, CDROM гарсан байна. Мөн 1000 хуудас бүхий текст багтаах боломжтой болсноор компьютерийн програм хангамжийг хөгжүүлэхэд томоохон хувь нэмэр болсон байна.

Харин өнөө үеийн компьютерүүд нь техникийн тал дээр улам бүр хэмжээ нь багасч, хүчин чадал нь өмнөх үетэй харьцуулахад асар хурдацтай өсч байгаа байгаа билээ. Java, Microsoft .NET гэх мэт програмчлах хүчирхэг технологууд гарсанаар програм хангамжийг хурдан шуурхай, хямд зардлаар бүтээх боломжтой болж байгаа билээ. Хурдацтай хөгжиж буй мэдээллийн технологийн салбарын мэргэжилтнүүд, энэ чиглэлээр суралцаж байгаа оюутнууд бидэнд шинээр гарч буй технологийг эзэмших хүсэл эрмэлзэлтэй, эзэмших чадвартай болж өөрсдийгөө төлөвшүүлэх шаардлага өндрөөр тавигдах болсон учир шилдэг мэргэжилтнүүд болох эсэх нь гагцхүү бидний сэтгэл, хичээл зүтгэлээс л хамаарах буй за.